Interview: Men's Health - tips steun rouwproces

Onlangs ben ik geïnterviewd door Men’s Health over hoe naasten te helpen die te maken krijgen met rouw, verlies en tegenslag. Hieronder het interview met Men’s Health

——

Als de ouder van een van je vrienden komt te overlijden, schieten woorden vaak te kort. Je leeft met ze mee en wilt ze graag steunen, maar hoe doe je dit precies? Uit angst om de verkeerde dingen te zeggen, vallen mensen vaak stil of lopen ze met een grote boog om rouwende mensen heen om ongemakkelijke situaties te voorkomen. Dit kan ervoor zorgen dat een rouwende vriend zich alleen nog maar slechter gaat voelen. Een lief gebaar hoeft niet iets groots te zijn. Zelfs als er al aardig wat tijd overheen is gegaan, is het alsnog fijn om aan je rouwende vriend te laten weten dat je ze steunt op moeilijke dagen als een verjaardag, sterfdatum of moeder- en vaderdag (of gewoon op een doodnormale dag).

Weet je niet goed wat je moet zeggen, en wil je graag steun bieden aan een rouwende vriend? Dan hebben wij een aantal tips verzameld met de hulp van jongeren en jongvolwassenen coach Remco Groenewegen om je zekerder te laten voelen over de dingen die je kunt doen of zeggen. Na het verlies van zijn eigen ouders zijn na jaren van therapie en opleidingen de basis geworden van zijn werk als coach. Remco helpt nu inmiddels meer dan 5 jaar jongeren en jongvolwassenen met speciale aandacht voor rouw, verlies en tegenslag met zijn eigen praktijk.

Hoe ziet een rouwproces eruit?

We weten nog zo weinig van het rouwproces af, omdat dit over het algemeen een onderwerp is waar niet veel over gesproken wordt. Om naasten te steunen tijdens het rouwproces, kan het helpen om je er een beetje in te verdiepen. Een quote van een bekende Vlaams klinisch psycholoog Manu Keirse: ‘Een rouwproces is net als een vingerafdruk, iedere vingerafdruk is weer anders.’ Dit maakt het ook weer lastig om de perfecte reactie te geven. Deze bestaat namelijk niet. Iedereen heeft weer behoefte aan andere dingen. Wel moeten we goed onthouden, dat het bij een rouwproces om permanent verlies gaat. We kunnen zelf niks doen om de situatie beter te maken of op te lossen. ‘Wij moeten leren om om te gaan met het ongemak dat we het probleem niet voor de ander kunnen fixen,’ aldus Remco.

Het enige wat we kunnen doen is helpen om de pijn te dragen met de ander. Met dit in je achterhoofd, kun je het bijna niet fout doen. Toch benieuwd naar een aantal tips? Scroll dan snel verder, want wij hebben de 6 belangrijkste tips op een rijtje gezet met de hulp van rouwcoach Groenewegen.

1. Bel een rouwende vriend op

Het zinnetje ‘je kan me altijd bellen’ komt vaak vanuit goede intenties, maar is niet effectief. ‘Op deze manier leg je een vriend op om naar jou toe te komen met een specifieke hulpvraag, terwijl ze emotioneel uit balans zijn en helemaal niet weten wat ze nodig hebben. In plaats daarvan kun je een rouwende vriend zelf opbellen om je steun te laten zien en vraag vooral waar de ander behoefte aan heeft,’ vertelt Remco.

2. Stel gerichte vragen en luister

Het is voor een rouwend persoon moeilijk om antwoord te geven op vragen als: ”hoe is het met je?” ‘Deze vraag forceert mensen ook vaak om te zeggen dat het goed met hun gaat, terwijl in werkelijkheid hun hele wereld in elkaar stort,’ legt Remco uit. In plaats daarvan kun je vragen: ”hoe ben je deze week doorgekomen?” Of met moeder- of vaderdag: ”hoe ben je de dag doorgekomen? heb je iets gegeten wat hij/zij lekker vond?” Vraag je af wat een rouwend persoon zou willen vertellen. De kracht zit hem voornamelijk in het leren luisteren naar de ander en de ander de ruimte en tijd geven om zijn verhaal te mogen vertellen.

3. Geen prater? Ga dingen doen

Als je niet weet hoe je erover zou kunnen praten met een vriend, omdat je zelf geen prater bent, is dat ook niet erg. Je kunt steun op verschillende manieren laten zien. Remco begint: ‘Stel voor aan je vriend om een wandeling te maken, ga samen sporten of neem hem mee uit. Je zou ook steun kunnen bieden door dingen voor hem te doen, zoals voor hem te koken. Het gebaar zit in deze kleine dingen. Ook als je erover wilt beginnen en je weet niet goed wat je moet zeggen, is het niet verkeerd om dit te benoemen: ”ik weet niet goed wat ik moet zeggen.” Op deze manier blijf je dicht bij jezelf.

4. Geef iets speciaals

Het tonen van medeleven kan ook door dingen te schenken, die de dag van een rouwend persoon kunnen opvrolijken. ‘Ik kreeg een keer een spandoek van een vriend met de tekst, ”je bent niet alleen”, vertelt Remco. Maar je hoeft niet altijd zo groot uit te pakken. Een lief gebaar kan ook in een kaartje zitten met een persoonlijke tekst erop of een boek waarin hij of zij in kan schrijven en foto’s kan plakken voor mooie herinneringen.’

5. Het zit in iets kleins

Schuldgevoelens kunnen je bekruipen als je het gevoel krijgt dat je meer had moeten doen. Maar het bieden van de beste steun, kan ook in de kleinste gebaren zitten. ‘Denk hierbij aan een knuffel, een hand op de schouder of een knipoog. Dit zijn subtiele gebaren die aantonen dat je toch aan iemand denkt. Erken dat de ander het zwaar heeft en dat je hem of haar ziet. Er niet over praten of laten merken dat je aan hem of haar denkt is vaak pijnlijker dan helemaal niets doen,’ aldus Remco.

6. Verdiep je in het rouwproces

Een andere manier om je wat zekerder te laten voelen bij het bieden van steun aan naasten, is door je te verdiepen in het rouwproces waar zij doorheen gaan. Dit kun je onder andere doen door boeken te lezen: Van harte gecondoleerd door Ameline Ansu of Je bent jong en je rouwt wat door Lisanne Sadelhoff, zijn aanraders. Meer tips nodig? Je kunt altijd de website Rouwnetwerk jong bezoeken. Dit platform biedt enorm veel informatie aan omtrent rouw en raden veel lees- luister- en kijkvoer aan voor rouwende jongeren, jongvolwassenen en omstanders.

Interview: Men’s Health – tips steun rouwproces